วัตถุประสงค์: เพื่อศึกษาความสัมพันธ์ของปริมาตรเลือดออกในกะโหลกศีรษะและการเปลี่ยนแปลงของ lateral ventricle ต่อการประเมินระยะเริ่มต้นด้วย Glasgow coma scale (GCS), ขนาดของรูม่านตาและการตอบ สนองของรูม่านตาต่อแสงในผู้ป่วยบาดเจ็บทางสมอง 

วิธีการศึกษา: เป็น retrospective study ศึกษาความสัมพันธ์ในผู้ป่วยบาดเจ็บทางสมองเข้ารับการรักษาใน โรงพยาบาลบุรีรัมย์ในปี พ.ศ. 2564 ได้รับการตรวจระยะเริ่มต้นด้วย GCS, ขนาดของรูม่านตาและการตอบสนอง ของรูม่านตาต่อแสง การคำ˝ˇนวณปริมาตรเลือดออกในกะโหลกศีรษะและการเปลี่ยนแปลงของ lateral ventricle ได้ จากการคำ˝ˇนวณหา % lateral ventricle area ด้วยข้อมูลของเอกซเรย์คอมพิวเตอร์สมอง 

ผลการศึกษา: ผู้ป่วยบาดเจ็บทางสมอง 246 รายเป็นผู้ชาย 192 ราย (ร้อยละ 78) ผู้หญิง 54 ราย (ร้อยละ 22) ช่วงอายุ 51-60 ปี พบมากที่สุดมีจำ˝ˇนวน 56 ราย (ร้อยละ 22.8) อุบัติเหตุจากรถจักรยานยนตร์เป็นสาเหตุ ที่พบมากที่สุด 117 ราย (ร้อยละ 47.6) พยาธิสภาพในสมองพบมากที่สุดคือ subdural hematoma 228 ราย (ร้อยละ 60.6) การประเมินผู้ป่วยบาดเจ็บทางสมองระยะเริ่มต้นด้วย GCS, ขนาดของรูม่านตาและการตอบสนอง ของรูม่านตาต่อแสง มีความสัมพันธ์ต่อปริมาตรเลือดออกในกะโหลกศีรษะและการปรับตัวของ lateral ventricle อย่างมีนัยสำ˝ˇคัญทางสถิติ (p-value < 0.001) 

สรุป: สามารถใช้ปริมาตรเลือดออกในกะโหลกศีรษะและการเปลี่ยนแปลงของ lateral ventricle ตามการ ประเมินระยะเริ่มต้นด้วย GCS, ขนาดของรูม่านตาและการตอบสนองของรูม่านตาต่อแสงเป็นแนวทางสำ˝ˇหรับรักษา ผู้ป่วยบาดเจ็บทางสมองได้ 

คำสำคัญ: เลือดออกในกะโหลกศีรษะ, การเปลี่ยนแปลงของ lateral ventricle, Glasgow coma scale, pupil